مطالعه زمین شناسی اقتصادی منطقه صاحب دیوان-دوست بیگلو با نگرش خاص بر دگرسانی های گرمابی در منطقه

محدوده دوست بیگلو- صاحب دیوان در استان اردبیل و در 2? کیلومتری شمال غرب مشکین شهر واقع شده است. طبق تقسیم بندی های زون های ساختاری رایج زمین شناسی ایران محدوده مورد مطالعه در زون البرز- آذربایجان (نبوی ،1355) یا پهنه میانی(آقانباتی،1383) قرار گرفته است. واحدهای زمین شناسی منطقه شامل سنگ های آذرین درونی الیگوسن با ترکیب کوارتزمونزونیت، گرانودیوریت، دیوریت و آتشفشانی و آذرآواری های ایوسن با ترکیب آندزیت، بازالت و توف های اسیدی می باشد. بر اساس مطالعات زمین شناسی سطحی، لیتوژیوشیمی و ژیوفیزیک 8 عدد گمانه در محدوده صاحب دیوان به متراژ کل 65/2868 متر پیشنهاد و حفاری شده است. سنگ های موجود در گمانه ها عمدتأ شامل توده مونزونیت پورفیری، استوک ها و دایک های مونزودیوریتی، دایک های تراکی بازالتی و الیوین بازالتی و سنگ-های آتشفشانی آندزیتی می باشند. مجموعه ماگمایی موجود در این منطقه همانند سایر توده های مشابه موجود در کمربند ولکانوپلوتونیک ترشیر البرز- آذربایجان جزیی از قوس بعد از تصادم البرز-آذربایجان محسوب شده و پتانسیل بالایی برای مس و سایر فلزات پایه و قیمتی دارد. بر اساس نمودار(blavin,2004) ، توده های مزبور از نوع i-type بوده و ماگمای مولد آنها دارای سرشت کالک آلکالن (با پتاسیم بالا) تا شوشونیتی با ویژگی های متاآلومینوس می باشد. نفوذ سیالات گرمابی ناشی از فاز متأخر توده های نفوذی در داخل ولکانیک ها و آذرآواری های ایوسن موجب بوجود آمدن انواع دگرسانی های فیلیک، آرژیلیک،پروپلیتیک ،آلونیتی، زیولیتی و سیلیسی در منطقه شده است. انواع سیالات درگیر اولیه و ثانویه در نمونه های مورد مطالعه حضور داشته و بصورت تیپ دوفازی غنی از مایع دیده می شوند. تمام این سیالات در داخل رگچه های کوارتز قرار دارند. کانی سازی در منطقه شامل دو مرحله می باشد: کانی سازی اولیه شامل مگنتیت، کالکوپیریت، بورنیت و پیریت بوده و کانی سازی ثانویه شامل هماتیت ،گوتیت، کوولیت، مالاکیت و آزوریت می-باشد. با توجه به کلیه شواهد بدست آمده از مطالعات صحرایی، پتروگرافی و پترولوژی، دگرسانی، مینرالوگرافی و مطالعات میانبارهای سیال می توان گفت کانی زایی مس در منطقه احتمالاً از نوع پورفیری بوده و تشکیل اندک زون های سوپرژن بدلیل تاثیر محلول های سطحی بر روی زون کانی سازی هیپوژن بوده است.